تحقیق درمورد سلسله مراتب، ANP، بهره بردار

ارایه شده است و هدف از ارائه آن ساختن مدلی است که بتوان مسائل پیچیده تصمیم گیری چند معیاره را به صورت اجزای کوچکتر تجزیه نموده و بواسطه مقدار دهی معقولانه به اجزای ساده‌تر و سپس ادغام این مقادیر تصمیم گیری نهایی را انجام داد. این روش بر پایه انجام مقایسات زوجی، سوپر ماتریسی را تولید می کند که پس از محاسبه روابط سوپر ماتریس و ارزیابی مفهومی امکان رتبه بندی هر معیار بر اساس وزن وجود خواهد داشت. به منظور در نظر گرفتن مسائل ذهنی و عدم قطعیت در حوزه تصمیم گیری از روش فازی استفاده می شود و از قابلیت اعتبار بالاتری نسبت به روش های مشابه برخوردار است (حقیقت منفرد، 1389).
کاربرد این روش بیشتر در زمانی است که بین آلترناتیوهای تصمیم و معیارهای تصمیم‌گیری، روابط و همبستگی متقابل وجود دارد. فرآیند تجزیه و تحلیل شبکه ای می تواند به عنوان ابزاری سودمند در مسایلی که تعامل بین عناصر سیستم تشکیل ساختار شبکه ای می دهند به کار گرفته شود.
مزایایی که می توان برای روش تحلیل فرایند شبکه برشمرد شامل:
1- دارای یک رویکرد سیستماتیک در تعیین اولویت ها و سبک و سنگین کردن بین اهداف و معیارها می باشد و درجه اهمیت و وزن معیارها نسبت به یکدیگر بر اساس قضاوت‌های افراد مشخص می شود نه بصورت اختیاری و قراردادی.
2- روش تحلیل فرایند شبکه قادر به در نظر گرفتن تمامی معیارهای مشهود و نامشهود در مدل می باشد. روش تحلیل فرایند شبکه دارای رویکرد نسبتا ساده و قابل درک است که به راحتی توسط مدیران و تصمیم گیرندگان مورد پذیرش قرار می گیرد (ثابتی صالح، 1388).
2-11-روش گروه اسمی
فرایند گروهی کوچک سازمان یافته برای خلق ایده ها است از این تکنیک می توان برای از بین بردن تاثیر و نفوذ یک شخص مقتدر، بر نتایج فرایند خلق ایده گروه (خواه منشا این تاثیر یک مقام رسمی باشد و خواه یک شخص) استفاده کرد. این تکنیک همانند روش توفان فکری از یک گروه شش تا دوازده نفره استفاده می کند. رهبر گروه نقش دبیر جلسه را نیز ایفا می کند و پاسخ های گروه را در زمان مناسب بر روی یک صفحه مناسب که برای همه شرکت کنندگان قابل مشاهده باشد، ثبت می‌کند.
فرایند تصمیم گیری با استفاده از تکنیک گروه اسمی از سه مرحله متمایز تشکیل می شود می‌توان بسته به موقعیت های مختلف، تغییراتی را در آن به وجود آورد.
گام اول: خلق ایده ها؛ رهبر یا سرپرست گروه مسئله، سؤال انگیزشی، یا دیگر موضوع کانونی را برای شرکت کنندگان مطرح می‌کند و آن را روی وایت برد یا دیگر سطوح نوشتاری می‌نویسد.
گام دوم: ثبت ایده ها؛ در گام دوم، ایده های خلق شده در نخستین گام به روش نگارش ایده ها، روی تخته نوشته می شوند. این فرایند آنقدر ادامه می‌یابد تا همه شرکت کنندگان لیست خود را تکمیل کنند و همه ایده ها روی تخته ثبت شده باشد. همچنین اطمینان حاصل می شود که هیچ ایده ای نادیده گرفته نشده است. هر ایده ای در لیست تهیه شده در دومین گام به ترتیبی که نوشته شده است مورد بحث قرار می گیرد.
گام سوم: رای گیری درباره ایده ها؛ یک گروه اسمی اغلب اوقات فهرستی از 20 تا 100 ایده یا حتی بیشتر را تهیه می کند. این لیست باید به نحوی خلاصه شده و بر اساس تصمیم گروه، به انتخاب بهترین راه کار منجر شود. چندین روش در این مرحله وجود دارد که همگی براساس اصل رای گیری مخفی به اجرا در می آیند. رایج ترین شیوه رای گیری است که رهبر از یکایک اعضا بخواهد پنج ایده را که به نظر آن‌ها بهترین می باشند بر روی کارت 5×3 بنویسند و سپس برای جدول بندی و اعلام امتیازها به رهبر ارائه کنند. به طور معمول پنج تا ده راهکار که بر اساس رای مخفی به عنوان بهترین تعیین می شوند بار دیگر رای گیری و از بین آنها یک، دو، یا سه راه کار به عنوان بهترین برگزیده می شود.
مشاهدات به عمل آمده بر روی این تکنیک ثابت شده است که تکنیک گروه اسمی روش مؤثری برای پیشگیری از نفوذ و تاثیرگذاری افراد نافذ بر روی نتیجه فرایندهای تصمیم گروهی به شمار می‌رود.
2-12-پیشینه تحقیق
پیشینه تحقیق را در دو بخش داخل و خارج از کشور مورد توجه قرار می دهیم:
الف: پیشینه تحقیقات در خارج از کشور
منظری (2006) در تحقیقی با عنوان “طراحی وب سایت کاربر محور برای دانشجویان علوم کتابداری و اطلاع رسانی: ارزیابی اکتشافی و تست کاربردپذیری” از اصول طراحی کاربرمحور برای ایجاد یک وب سایت کتابداری و اطلاع رسانی(LIS) در کتابخانه دانشگاه لانگ آیلند استفاده نمود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که استفاده از فرایند طراحی کاربرمحور باعث افزایش یادگیری و کارآمدی استفاده وب سایت می شود و وب سایت در بین دانش آموزان جدید و آن‌هایی که از وجود آن بی‌اطلاع بوده اند دارای اهمیت می‌باشد.
در جمع بندی کلی از مجموعه تحقیقات انجام شده که به آن‌ها اشاره شد این نتایج بدست می آید.
1. رعایت استانداردهای کاربردپذیری علاوه بر افزایش کارآمدی استفاده و یادگیری کاربر تاثیر زیادی بر استفاده مجدد کاربر از وب‌گاه دارد.
2. توجه به ارزیابی و آزمایش کاربردپذیری نقش مهمی در شناخت کاستی های آن دارد.
3. استفاده از متد ANP جهت تعیین وزن شاخص ها در تصمیم گیری چند معیاره روش مناسب می‌باشد.
پیرسن35 (2007) در تحقیقی با عنوان “تعیین اهمیت معیارهای کلیدی در کاربردپذیری وب سایت” پنج معیار اصلی در ارزیابی کاربردپذیری وب سایت بررسی نموده است. این معیارها عبارتند از : ناوبری، سرعت دانلود، شخصی سازی، سهولت استفاده و در دسترس بودن است. و اعتقاد بر این است که این عوامل نقش مهمی در ارزیابی کاربردپذیری وب سایت دارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از نظر پاسخ دهندگان سهولت استفاده معیار مهمی در ارزیابی تجربه کاربری وب سایت در نظر گرفته شده است. شخصی و سفارشی سازی نیز به عنوان معیار بعدی ذکر شده است. همچنین در انتخاب معیارها بین زنان و مردان تفاوت عنوان شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که طراحان وب بایستی زمان کمتری را صرف شخصی سازی و سفارشی سازی وب‌گاه ها اختصاص دهند و بیشتر معیارهای سهولت استفاده و ناوبری را مورد توجه قرار دهند.
زیهو36 (2009) در پایان نامه ای با عنوان “ارزیابی وب‌گاه با استفاده از مدل ارتقای کیفیت عملی” آورده شده است بسیاری از روش های ارزیابی وب‌گاه های موجود و معیارها برای ارزیابی کیفیت وب‌گاه به اندازه کافی قادر به ارزیابی عملکرد و کیفیت یک وب‌گاه نیستند. اکثر آن‌ها بر قابلیت استفاده و در دسترس پذیری تمرکز دارند. هدف از این تحقیق پیشنهاد معیارهای کیفی و استاندارد برای ارزیابی وب‌گاه است. معیارهای ارزیابی پیشنهادی شامل پنج سطح زیبایی، سهولت استفاده، چند رسانه ای، محتوای غنی و شهرت می باشد. ابزار ارزیابی وب‌گاه ساخته شده در این مطالعه کیفیت وب‌گاه را به صورت خودکار اندازه گیری می کند. این ابزار شامل یک واحد پیمایش، واحد تجزیه، واحد متریک داده ها و کاربر واحد رابط می باشد.
نویسنده در نتیجه گیری اذعان داشته با توجه به معیارهای کیفیت در این مطالعه لازم است که مطالعات جامع به عنوان مثال در زیبایی شناسی یا صفات شهرت و یا تعریف معیارهای کیفیت؛ انجام شود چرا که احتمال دارد که این معیارها از نظر کیفیت پایین تشخیص داده شوند.
بنار و همکاران37 (2009) در تحقیقی با عنوان “انتخاب سیستم بازیافت با استفاده از تکنیک ANP و ELECTRE-III ” به بررسی پنج سناریو برای بازیافت زباله شهر اسکی38 ترکیه که بر اساس معیارهای سود، هزینه و فاکتورهای ریسک تخمین زده شده بودند می پردازد و آن‌ها را با استفاده از دو روش تحلیل فرایند شبکه و الکتر 3 رتبه بندی می‌کند. بررسی نتایج نشان می‌دهد که هر دو تکنیک تقریبا رتبه بندی یکسانی را ارائه می دهند.
جیانولیس 39 (2010) در تحقیقی با عنوان “سیستم پشتیبانی تصمیم گیری مبتنی بر وب با الکتر 3 برای رتبه بندی دانشگاه‌های انگلستان” انجام شده نمونه ای با حجم شش دانشگاه مورد بررسی قرار گرفته است. رتبه بندی دانشگاه‌های انگلستان بر اساس ماتریس عملکرد دانشگاه‌ها و با استفاده از روش الکتر3 به همراه طراحی یک سیستم تحت وب رتبه بندی سفارشی را برای دانشگاه‌های انگلیس با استفاده از الکتر3 و تنظیمات و ترجیحات شخصی فرد استفاده کننده تولید می کند. نتایج انجام این تحقیق، الکتر3 در برخی از مسائل در روند بهره برداری از روابط غیر رتبه‌ای40 رنج می‌برد. به عنوان مثال با افزایش تعداد زیاد انتخاب‌ها می‌بایست از یک فرایند اتوماتیک برای تولید رتبه بندی نهایی استفاده کرد و همچنین انتخاب آستانه دلخواه ممکن است در رتبه بندی نهایی تاثیر داشته باشد.
نظری (2010) در تحقیقی با عنوان “ارزیابی ریسک پروژه با استفاده از روش منطق فازی ANP و FUZZY TOPSIS” با شناسایی و رتبه بندی ریسک‌ها در پروژه های نیروگاهی؛ یک مدل بر اساس فرایند تحلیل شبکه‌ای و الگوریتم تاپسیس در محیط فازی ارائه گردیده است. ساختار سلسله مراتبی پیشنهادی وابستگی بین معیارها و زیر معیارها را در نظر می گیرد. برای محاسبه وزن معیارها و زیرمعیارها از فرایند تحلیل شبکه‌ای فازی استفاده می‌شود. سپس رتبه بندی ریسک‌ها از طریق تاپسیس فازی انجام شده است. در مطالعه موردی با استفاده از رویکردهای مختلف، بیش از 100 ریسک شناسایی و بر اساس منشا و تاثیر آن‌ها در مراحل مختلف پروژه تقسیم بندی گردیده‌اند. سپس ریسک‌های مهم توسط مدل پیشنهادی ارزیابی و نتایج مربوطه به همراه تحلیل حساسیت ارائه گردیده است. با توجه به مبهم و غیر دقیق بودن داده ها در اغلب پروژه‌ها، مدل پیشنهادی برای دنیای واقعی مناسب می باشد.
سرهات41 (2012) در تحقیقی با عنوان “ارزیابی کیفیت وب‌گاه تجارت الکترونیک با استفاده از رویکرد تصمیم گیری چند معیاره” که در کشور ترکیه انجام شده نمونه‌ای با حجم سه وب‌گاه تجارت الکترونیک معروف مورد بررسی قرار گرفته از روش تحقیق فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است؛ در این تحقیق با استفاده از ارزیابی سه طراح وب، پنج معیار و بیست زیر معیار شناسایی شد. معیارها شامل:
1. راحتی استفاده؛ با زیر معیارهای سرعت تراکنش، راحتی ناوبری، راحتی یافتن احتیاجات، راحتی تراکنش برخط و راحتی رفتن به دیگر صفحات وب‌گاه
2. معیار محصولات با زیر معیارهای جزئیات محصول و قیمت محصول؛ به همراه نظرات مشتریان و قیمت رقابتی محصول
3. معیار امنیت با سه زیر معیار امنیت خرید برخط، محافظت از اطلاعات شخصی و داشتن حریم خصوصی
4. معیار پاسخگویی سریع به درخواست مشتریان با زیر معیارهای هدایت ثبت نام، سرویس پشتیبانی و کمک به مشتریان برخط و پیگیری و بررسی سفارشات برخط
5. معیار اجرا با زیر معیارهای عرضه به روز، دقت در تحویل کالا و دقت در صدور صورتحساب می باشند.
این تحقیق نشان می دهد که دو روش ویکور فازی و تحلیل سلسله مراتبی فازی نتایج یکسانی دارد. نویسندگان این تحقیق پیشنهاد می‌کنند که با دیگر روش‌های تصمیم گیری چند معیاره نظیر تاپسیس فازی، الکتر فازی و پرومثه فازی محاسبات انجام شود و نتایج با تحقیقات صورت گرفته مقایسه شود.
دانشور (2012) در تحقیقی با عنوان “انتخاب بهترین پروژه با استفاده از روش الکتر فازی” سه پروژه با چهار معیار، خالص ارزش حال، کیفیت، تکنولوژی قراردادی و وضعیت اقتصادی قراردادی را مورد بررسی قرار داده است و سپس با استفاده از تکنیک الکتر فازی بهترین را انتخاب نموده است. نتایج نشان می دهد که این روش مناسب است زیرا حاوی درک نظر تصمیم گیرندگان است و این متد قابلیت دارد تا برای انواع مشابهی از شرایط، از جمله: انتخاب نرم افزار ERP، رتبه بندی گروه در دانشگاه، انتخاب زنجیره عرضه استفاده شود.
ب: پیشینه تحقیق در ایران
ماکویی (1384) در تحقیقی با عنوان